10. Tại sao chúng ta lại có dấu vân tay?
Ai cũng thừa nhận sự hữu dụng của dấu vân tay và có vô số cách chúng giúp ta nhận dạng danh tính, tuy nhiên khoa học thì không thực sự chắc chắn về lí do con người có dấu vân tay. Một số nhà khoa học đã thiết kế ra những mẫu máy tính phức tạp nhằm xác định cách hình thành vân tay. Tuy hiểu về sự hình thành của chúng, con người vẫn không thể nào lý giải tại sao chúng ta lại có dấu hiệu nhận dạng cá nhân trên ngón tay mình.
Nhưng các nhà nghiên cứu đang tiến gần đến những phát hiện quan trọng. Họ đã phát hiện ra một sự rối loạn gen chỉ ảnh hưởng đến một vài gia đình không có dấu vân tay trên toàn thế giới, gọi là adermatoglyphia. Ngoài việc có tác dụng phụ là đổ ít mồ hôi thì những người này có sức khỏe bình thường như tất cả chúng ta. Các nhà nghiên cứu hy vọng bằng cách tìm hiểu những gia đình này và gen của họ, bí ẩn về dấu vân tay sẽ sớm được tìm ra.
9. Probiotics đóng vai trò gì?
Nếu đã từng xem quảng cáo sữa chua, chắc hẳn bạn đã nghe về từ “probiotic”. Rất nhiều quảng cáo sữa chua nói rằng sản phẩm của họ chứa hệ probiotic, điều này có nghĩa là tốt cho sức khỏe của bạn. Nghe thì giống như các công ty sữa chua đã phát minh ra điều gì đó, nhưng thực chất probiotics chính là những vi khuẩn có lợi sống trong cơ thể của chúng ta. Và kì lạ thay, những công ty sản xuất sữa chua thì không hề nói chính xác về lợi ích của những vi sinh vật sống này đối với sức khỏe con người.
Lý do mà không ai quảng cáo về lợi ích của chúng là vì thực ra không ai biết những sinh vật này mang lại gì. Thực ra, rất nhiều probiotics được dùng hàng ngày như là chất bổ sung cho các thực phẩm con người sử dụng, chúng chắc chắn không có hại gì, nhưng các nhà khoa học đang bắt đầu tìm hiểu về lợi ích chính xác mà vi khuẩn có lợi này mang lại. Họ cho rằng nếu chúng ta xác định được mục đích của tất cả các vi khuẩn có lợi trong cơ thể người thì có thể trả lời được vô số câu hỏi và chữa được nhiều bệnh. Việc này chắc chắn sẽ là thử thách vì có rất nhiều vi khuẩn có lợi cần được nghiên cứu.
8. Tại sao chúng ta có nhóm máu khác nhau?
Bạn chắc hẳn đã quen thuộc với các nhóm máu phổ biến và nếu đã từng đi hiến máu, bạn sẽ biết nhóm máu của mình là gì. Biết chính xác nhóm máu của mình là rất quan trọng, khi mà nhầm nhóm máu có thể dẫn đến kết quả sai lệch. Mặc dù hiểu biết rất rõ về sự hoạt động của nhóm máu, chúng ta vẫn thực sự không biết mục đích chính của chúng là gì.
Nhóm máu được phân loại bởi các kháng nguyên khác nhau được tìm thấy trong tế bào máu của mỗi người. Những kháng nguyên này là tín hiệu để thông báo cho kháng thể tiêu diệt các tế bào khác loại trong cơ thể. Kháng thể thì sẽ không phản ứng gì với kháng nguyên cùng loại, nhưng chúng sẽ phản ứng với kháng nguyên khác loại, gây nên sự không nhận máu khác loại trong truyền máu và trong việc cấy ghép nội tạng.
Mặc dù khoa học đã hiểu rõ đến nhường này, nhưng có rất nhiều điều vẫn cần được giải đáp. Bời còn nhiều nhóm máu khác ngoài A, B, O và quan trọng nhất, chúng ta không biết nguyên nhân sự tồn tại của những khác nguyên này. Chúng ta chỉ có thể đoán rằng nó có liên quan gì đó đến bệnh tật thông qua những mối liên hệ đã được tìm thấy. Các nhà khoa học nhận định, ví dụ, những người thuộc nhóm máu B thì sẽ thường bị nhiễm vi khuẩn đại tràng, trong khi những người không thuộc nhóm máu Duffy sẽ miễn dịch với bệnh sốt rét. Thật khó để chắc chắn về lí do, có lẽ nhóm máu phát triển như là một cách để chống lại các bệnh truyền nhiễm.
7. Sau khi bị chặt đầu thì não vẫn hoạt động?
Trong rất nhiều câu chuyện ma thành thị, nếu một người bị chặt đầu thì họ vẫn sẽ tỉnh táo trong một vài phút sau đó. Trong một số chuyện, người đó sẽ nháy mắt hoặc làm một vài biểu hiện để cho thấy rằng họ vẫn còn tỉnh táo. Đối với một vài người, có thể đây là câu chuyện hoang đường để dọa trẻ em, nhưng sự thực là chúng ta không thể chắc chắn trong những tình huống đó thì não bộ hoạt động được trong bao lâu.
Đó là một hiện tượng khó có thể nghiên cứu bởi các nhà khoa học không thể nào chặt đầu người. Cơ hội duy nhất để thu thập thông tin là ở thời đại cách mạng Pháp, nơi mà máy chém là công cụ duy nhất để xử tử. Trong một vài thí nghiệm được tiến hành, chỉ có một cố gắng giao tiếp ngay sau khi chặt đầu được ghi chép lại, tiến hành bởi một nhà nghiên cứu tên là Gabriel Beaurieuz. Sau khi gọi tên người đàn ông bị chặt đầu nhiều lần, mắt anh ta mở ra và có vẻ tập trung một lúc sau đó trước khi đóng lại lần cuối. Vị bác sĩ đi đến kết luận rằng một số chức năng thấp hơn vẫn hoạt động gần 30 giây sau khi chặt đầu, nhưng ông không thể xác định rằng não bộ còn hoạt động hay không.
6. Con người có kích thích tố hay không?
Động vật từ lâu đã được biết đến với việc phát ra kích thích tố, đặc biệt là cho mục đích sinh sản. Điều này đã dẫn tới việc các nhà nghiên cứu tìm hiểu về vai trò của kích thích tố trong tương tác giữa con người, và kết quả thường rất khó hiểu. Trong khi rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng con người bị ảnh hưởng bởi mùi hương, nhưng việc nghiên cứu kích thích tố vẫn còn rất phức tạp.
Các nhà nghiên cứu trong một thời gian dài chắc chắn rằng chúng ta không có cơ quan Jacobson (tên gọi khác là vomeronasal organ), đó là cơ quan khứu giác mà động vật dùng để phát hiện ra kích thích tố. Chúng ta cũng có rất ít, nhưng thực sự là không chắc nó có vai trò gì. Khoa học chỉ ra rằng con người có mùi hương đặc trưng, là ảnh hưởng của di truyền, giống như dấu vân tay. Ví dụ, trẻ sơ sinh có thể xác định mẹ thông qua mùi hương, và tiếp xúc thường xuyên với mùi hương của nhau có thể đồng bộ hóa chu kì kinh nguyệt của một nhóm phụ nữ. Rõ ràng, vẫn còn nhiều điều cần tìm hiểu về phản ứng khứu giác của con người.
5. Điều gì sẽ xảy ra khi ai đó bị sét đánh?
Nếu bạn đã từng ở ngoài trời khi mưa bão, đặc biệt là ở gần vật gì đó bằng kim loại, bạn chắc hẳn có suy nghĩ về nguy cơ sẽ bị xét đánh. Đó là một viễn cảnh đáng sợ, bạn có thể bị tổn thương não hoàn toàn, bỏng nặng, hoặc sẽ chết. Tuy nhiên, mặc dù có vẻ kinh hoàng, nhưng hầu hết những nạn nhân đều sống sót. Một số còn bước đi một cách bình an vô sự, và khoa học không thể nào lí giải nổi.
Với những nỗ lực hiểu rõ điều này, những nhà nghiên cứu đã đến phía nam châu phi, nơi mà sấm sét thường xuyên xảy ra và nguy hiểm hơn. Họ đã phát hiện ra sét có những cách riêng khi di chuyển trong cơ thể và tin rằng điều này có liên quan đến năng lượng khi sét đi qua cơ thể chúng ta. Có rất nhiều câu hỏi cần được giải đáp, nhưng hi vọng chúng ta sẽ sớm tìm được giải đáp và cứu sống được nhiều mạng người.
4. Tại sao một người phụ nữ lại không hề biết mình mang thai?
Thật là khó tin với việc một người phụ nữ sau khi dành 9 tháng cho việc mang thai lại tỏ ra ngạc nhiên khi sinh linh đó chào đời từ cơ mình, nhưng nó thực sự xảy ra. Một lí do mà phụ nữ không hề hay biết mình có thai có thể là do thừa cân và sẽ không chú ý đến việc một đứa trẻ đang lớn dần trong bụng. Chậm kinh nguyệt có thể là cảnh báo rõ ràng, nhưng rất nhiều phụ nữ, chủ yếu là những người bị thừa cân thì lại không có chu kì kinh nguyệt bình thường, và chậm vài tháng thì là bình thường đối với họ. Đối với phụ nữ thì cũng không lạ khi họ nhầm sự chảy máu thường xuyên trong khi mang thai với kì kinh nguyệt.
Thỉnh thoảng, người phụ nữ có thể phủ nhận, trong khi một vài người thì hoàn toàn khỏe mạnh và không có triệu chứng gì. Một người bệnh nhân của bác sĩ Sabrina Sukhan thì lại là một trường hợp ngoại lệ. Cô ấy có cân nặng hoàn toàn khỏe mạnh và còn làm trong lĩnh vực y khoa, vậy nên cô biết tất cả các dấu hiệu, nhưng cô lại không hề biết mình đang mang thai. Bác sĩ vẫn đang bối rối lí giải làm thế nào điều này lại xảy ra.
3. Các ty thể (mitochondria) hoạt động như thế nào?
Ty thể là một phần quan trọng của cơ thể người. Các bào quan này có mục đích duy nhất là chuyển hóa tất cả những gì chúng ta tiêu thụ thành năng lượng để con người sử dụng. Trong một thời gian dài, chúng ta không biết gì về ty thể, nhưng khoa học đã có những bước tiến lớn trong việc hiểu về cơ quan quan trọng này.
Gần đây các nhà khoa học đã khám phá được cách ty thể truyền năng lượng. Họ cũng biết rằng chúng rất giống với canxi, điều này có thể gây ra vấn đề. Nếu ty thể hấp thụ nhiều canxi, nó có thể giết chết tế bào, và điều này có liên quan đến các bệnh như tiểu đường loại 2. Những nhà nghiên cứu tin rằng các bệnh này ảnh hưởng đến đến quá trình mà cơ thể truyền tín hiệu đến các ty thể để biết sẽ nhận bao nhiêu canxi. Một nhóm nghiên cứu tại trường Harvard gần đây nỗ lực lập danh sách từng loại protein trong ty thể, bao gồm cả các loại hấp thụ canxi. Mặc dù chúng ta không hoàn toàn hiểu hết về chúng, ty thể là một bí ẩn mà con người có thể hoàn toàn giải đáp.
2. Tại sao chúng ta có 3 sụn tai?
Nghe là món quà mà chúng ta được ban tặng. Trừ phi phải chịu đựng quá nhiều căng thẳng, tai người thường hoạt động tốt và không cần chăm sóc nhiều. Một nhà nghiên cứu tên Sunil Puria tại trường Stanford đã chỉ ra rằng loài bò sát và chim chỉ có 2 sụn tai, trong khi đó động vật có vú lại có 3, và không ai có thể lý giải được tại sao.
Theo Puria, chúng ta thực ra nghe bằng rất nhiều cách. Cách đầu tiên hiển nhiên chính là việc âm thanh đi qua tai, nhưng chúng ta cũng nghe được qua rung động của dây thanh âm được thực hiện thông qua các xương trong hộp sọ. Khi bạn nói, bạn thực ra nghe giọng mình ở một cách khác so với mọi người. Điều này giải thích tại sao chúng ta lại ghét khi nghe chính giọng mình.
Giả thuyết tốt nhất của Puria về việc tại sao chúng ta có sụn tai thứ 3 liên quan đến một căn bệnh kì lạ tên là sự nứt hệ thống kinh bán nguyệt (semicircular canal dehiscence). Bệnh này dẫn tới sự sụt giảm các mô trong tai, gây ra việc nghe các âm thanh mất tập trung, như là tiếng nhịp tim. Puria cho rằng có lẽ sụn tai thứ 3 là để giảm những ảnh hưởng này, nhưng ông tin rằng cần phải nghiên cứu thêm.
1. Có những loại vi khuẩn nào ở lưỡi của con người?
Miệng của con người không hẳn là một nơi bí ẩn. Chúng ta biết đâu là răng gì và cách hoạt động của chúng, ta hiểu về nướu, và con người còn xử lý tốt vị giác. Vì thế có vẻ chiếc lưỡi không phải là bí ẩn, nhưng thực ra nó ẩn chứa một kho bí mật. Các bác sĩ trên thế giới rất muốn nghiên cứu tất cả các loại vi khuẩn để họ có thể hiểu và cứu nhiều mạng người, nhưng hầu hết các vi khuẩn được tìm thấy trên lưỡi con người thì không thể phát triển trên đĩa thí nghiệm. Việc này khiến cho việc nghiên cứu và phân loại chúng trở nên khó khăn.
Sự thiếu hiểu biết là 1 trở ngại lớn trong việc điều trị các bệnh về nướu như nha chu. Các bác sĩ không thể tìm ra cách để chữa các bệnh này bởi có rất nhiều loại vi khuẩn liên quan và họ thì hiểu biết rất ít về chúng. Các nhà nghiên cứu gần đây đã cố gắng thiết lập trình tự của một loại vi khuẩn tìm thấy trong miệng người sử dụng nhiều chuỗi DNA, và họ hi vọng rằng điều này sẽ giúp hiểu hơn về cách chữa trị các bệnh về miệng, nhưng còn rất nhiều vi khuẩn cần phải nghiên cứu. Cho đến bây giờ, rất nhiều vi khuẩn trong miệng chúng ta vẫn còn là bí ẩn.
Theo Trí Thức Trẻ
